ЗМЕСТ
ЗАРАДЖЭННЕ ДЗЯРЖАЎНАСЦІ Ў УСХОДНІХ СЛАВЯН. ФАРМІРАВАННЕ РУСІ 3
ПОЛАЦКАЕ І ТУРАВА-ПІНСКАЕ КНЯСТВЫ – ПЕРШЫЯ ДЗЯРЖАЎНЫЯ ЎТВАРЭННІ НА БЕЛАРУСКІХ ЗЕМЛЯХ.. 6
ГРАМАДСКІЯ АДНОСІНЫ І ГАСПАДАРКА НА БЕЛАРУСІ Ў IX – ПЕРШАЙ ПАЛОВЕ XIII СТСТ. 9
СПІС ВЫКАРЫСТАНАЙ ЛІТАРАТУРЫ.. 12
Развіццё земляробства і жывёлагадоўлі, гарадоў, рамяства і гандлю, а таксама неабходнасць аб'яднання для абароны славянскіх зямель ад набегаў хазараў, печанегаў, полаўцаў і іншых ваяўнічых качэўнікаў прывялі да ўтварэння вялікай дзяржавы, якая называлася Кіеўскай Руссю. Летапісы сведчаць, што ўжо ў пачатку IX ст. існавалі два ўсходнеславянскія саюзы: паўночны - з цэнтрам у Ноўгарадзе і паўднёвы - з цэнтрам у Кіеве. Пазней гэтыя саюзы аб'ядналіся і ўтварылі адну дзяржаву - Кіеўскую Русь. Землі дрыгавічоў, радзімічаў і крывічоў увайшлі ў склад гэтай дзяржавы. Радзімічы перасталі плаціць даніну хазарам, а крывічы - варагам. Яны апынуліся пад абаронай Русі [2, с. 91].
..........................
Пакуль быў яшчэ жывы Яраслаў Мудры, Усяслаў не думаў аб аддзяленні Полацкага княства ад Кіеўшчыны. Пасля яго смерці (1054) кіеўскі прастол заняў старэйшы сын Ізяслаў, тытулаваны на вялікага князя, чарнігаўскі - Святаслаў, пераяслаўскі - Усевалад. Напачатку і з імі Усяслаў жыў у згодзе, нават прымаў удзел у сумесных паходах паўднёвых князёў супраць полаўцаў, якія ўвесь час пагражалі Кіеву. Так доўжылася да 60-х гадоў XI ст. 3 гэтага часу зноў разгараецца барацьба Полацка з Кіевам, якая не сціхае да самай смерці Усяслава.
.........................
Для феадалізму характэрна асабістае і эканамічнае падпарадкаванне сялян землеўладальнікам. Сяляне карысталіся надзелам зямлі, мелі сродкі вытворчасці, але пазбаўляліся права распараджацца сваім надзелам, а потым і сваёй асобай, траплялі пад юрысдыкцыю феадалаў і станавіліся часткай іх маёмасці. На тэрыторыі Беларусі такое становішча сялянства было замацавана ў XVI ст. Запрыгоньванне сялян распаўсюджваецца і ўзмацняецца ва ўмовах росту таварнасці сельскай гаспадаркі, калі буйныя землеўладальнікі праз юрыдычнае права рэалізуюць сваю зацікаўленасць у замацаванні работніка за зямлёй.
Список использованной литературы:
Астаповский, В.Е. История белорусской государственности: Учеб. пособие / В.Е. Астаповский, В.А. Божанов, В.И. Малиновский. – Минск: Акад. упр. при Президенте Беларуси, 2002. – 192 с. Гісторыя Беларусі (у кантэксце сусветных цывілізацый): Вучэб. Дапаможнік / В.І. Галубовіч, З.В. Шыбека, Д.М. Чаркасаў [і інш.]; Пад рэд. В.І. Галубовіча і Ю.М. Бохана. – Мінск: Экаперспектыва, 2005. – 584 с. Гісторыя Беларусі / А.Л. Абецэдарская, П.І. Брагадзін, Л.А. Жылуновіч [і інш.]. – Мінск: “Экаперспектыва”, 1996. – 496 с. Гісторыя Беларусі: Вучэб. дапам. У 2 ч. Ч. 1. Ад старажытных часоў – па люты 1917 г. / Я.К. Новік, Г.С. Марцуль, Э.А. Забродскі і інш.; Пад рэд. Я.К. Новіка, Г.С. Марцуля. – Мінск: Выш. шк., 2003. – 416 с. Гісторыя Беларусі: У 6 т. Т. 1. Старажытная Беларусь: Ад першапачатковага засялення да сярэдзіны XIII ст. / Рэдкал.: М. Касцюк і інш. – Мн.: “Экаперспектыва”, 2000. Дмитрачков, П.Ф. Из истории развития государственности на белорусских землях (вторая половина XVI – XVIII вв.) / П.Ф. Дмитрачков // Беларуская думка. – 2009. – № 7. – С. 51–59. Ермаловіч М.І. Старажытная Беларусь. Полацкі і Новагародскі перыяд. - Мн.: Мастацкая літаратура, 1990. Загарульскі Э.М. Заходняя Русь: ІХ-ХIII стст. Мн.: Універсітэцкае, 1998. История Беларуси / [В.В. Григорьева и др.]; под ред. А.Г. Кохановского и О.А. Яновского. – Минск: МП «Беларыт», 1997. – 448 с. Ковкель, И.И. История Беларуси: с древнейших времен до нашего времени / И.И. Ковкель, Э.С. Ярмусик. – 2-е изд., доп. – Минск: “Аверсэв”, 2002. – 608 с. Нарысы гісторыі Беларусі. У 2-х ч. Ч.1. / М.П. Касцюк і інш. – Мн.: Беларусь, 1994. Пашуто В.Т., Флоря Б.Н., Хорошкевич А.Л. Древнерусское наследие и исторические судьбы восточного славянства. – М.: Наука, 1982. Піліпенка, М.Ф. Фарміраванне Русі // Зб.: Беларусь на мяжы тысячагоддзяў. – Мн.: БелЭн, 2000. – С. 30 – 43. Чигринов, П.Г. История Беларуси: монография / П.Г. Чигринов. – Минск: М-во внутрен. Дел Респ. Беларусь, Акад. МВД Респ. Беларусь, 2006. – 839 с. Штыхаў Г. Вытокі беларускай дзяржаўнасці // Беларускі гістарычны часопіс. – 1993. – № 1.
